@RaymondW was de eerste die het niveau "expert" haalde met als specialisatie Ismail Kadare - hieronder zijn de recensies van Raymond terug te lezen:
Het tweeluik "De dochter van Agamemnon/De Opvolger" van Ismail Kadare.
Hij won in 2005 de Booker Prize. In deze twee boeken weet hij op weergaloze wijze elementen uit de Griekse mythologie (o.a. offer van Iphigenia) te combineren met de totale waanzin van het leven in een totalitaire staat zoals die bestond in het Albanië onder Enver Hoxha. Politieke intriges, een onopgeloste (zelf)moord en behoorlijk wat verborgen kritiek op het regime van Hoxha en nauwelijks verborgen corruptie.
'Onenigheid aan de top" van Ismail Kadare
Centraal staat een kort telefoongesprek tussen Stalin en de Russische schrijver Boris Pasternak in 1934, exact in de tijd dat Grote Zuivering/Terreur plaatsvond. Stalin vraagt de mening van Pasternak over de dichter Otip Mandelstam die vanwege een spotdicht is opgepakt. Pasternak reageert nauwelijks op de vraag van Stalin en dit bezegelt het lot van Mandelstam. Dit blijkt slechts een van de vele versies van de gebeurtenissen te zijn...
In totaal verkent Kadare 13(!) versies van het bewuste gesprek, waarbij feit en fictie naadloos in elkaar overlopen. Als een soort literair rechercheur ontleedt de schrijver feiten en omstandigheden en de motieven van de hoofdrolspelers gezien vanuit het perspectief van verschillende andere schrijvers en dichters.
Tegelijk verschaft dit Kadare een platform om te reflecteren op de moeilijke verhouding tussen tirannen en kunstenaars en hoe gecompliceerd het is om als gerenommeerde schrijver onder een totalitair regime te leven. Hoe blijf je integer en waar ligt je trouw? Wie vertrouw je als je weet dat een onschuldige opmerking je das kan omdoen? Vragen waar Kadare als schrijver zelf mee te kampen had gedurende het stalinistische regime van Hoxha in Albanië
Dit soort existentiële vragen over vriendschap, trouw, integriteit en het leven in een totalitaire staat vormen het hart van 'Onenigheid aan de top' en zetten je ook als lezer onwillekeurig aan het denken. De tijden van Nazi-Duitsland en Stalinistisch Rusland lijken ver in het verleden te liggen, maar gezien de huidige politieke gebeurtenissen in o.a. de Verenigde Staten zijn de eerdergenoemde vragen actueler dan mij persoonlijk lief is...
'Ik was getrouwd met een communist' van Philip Roth
Centraal staat het roerige leven van Ira Ringold, iemand die op eigen kracht weet te ontsnappen uit de spreekwoordelijke goot en het weet te schoppen tot veelgevraagd radioacteur. Hij trouwt met Eve Frame, een gewezen actrice uit de betere Hollywood-kringen. Kortom, op het eerste oog de klassieke Amerikaanse 'from rags to ritches'-idylle.
Twee elementen verstoren al snel het ideale plaatje, namelijk de communistische sympathieën die Ira koestert in combinatie met zijn allesverzengende temperament en de volkomen vergiftigde relatie tussen Eve en haar dochter uit een eerder huwelijk. Het huwelijk houdt amper drie jaar stand en gaat ten onder in een cocktail van vreemdgaan, verraad en de machinaties van de eerdergenoemde dochter. Het leven van Ira en zijn onmiddellijke omgeving staat helemaal op zijn kop als Eve een boek op de markt brengt met de veelzeggende titel 'Ik was getrouwd met een communist'.
Het boek speelt zich grotendeels af gedurende de 'Red Scare', een periode in de jaren '50 waarin jacht werd gemaakt om alles en iedereen die ook maar de geringste sympathie had voor Rusland en het Communisme. Ira wordt hier ook het slachtoffer van. Hij raakt zijn baan kwijt, vrienden verlaten hem en hij is letterlijk weer terug in de spreekwoordelijke goot waar hij uitgekropen was. Hij neemt op een vergelijkbare manier wraak op Eve. Bevriende schrijvers en journalisten weten te achterhalen dat het boek van Eve op leugens is gebaseerd en voornamelijk is gebruikt om een Republikeinse politicus aan een invloedrijke positie te helpen. Ook Eve eindigt uiteindelijk berooid aan de grond.
Verraad, verziekte familierelaties en verledens die niet afgeschud kunnen worden, zijn de rode lijnen door dit verhaal. Philip Roth weet op een weergaloze manier de psyche van de hoofdpersonen weer te geven in de context van een turbulent huwelijk en dit te koppelen aan een van de meer bijzondere periodes uit de Amerikaanse geschiedenis. 'Ik was getrouwd met een communist' is een literaire tour-de-force zonder weerga.
'Leven, dood en spel van Florian Mazrek' van Ismail Kadere
Centraal staan de belevenissen van Florian Mazrek, een jongeman van 18 met artistieke aspiraties wiens applicatie voor een prestigieuze kunstopleiding in Tirana wordt afgewezen. Als hij kort daarna het bericht krijgt dat hij zijn dienstplicht moet vervullen, lijkt het gedaan te zijn met artistieke aspiraties. Wel wordt hij gelegerd in de stad Saranda aan de Ionische kust. Een idyllische plaats, maar ook een plek waar veel Albanezen proberen het Hoxha-regime te vluchten, vaak met fatale gevolgen.
De tweede hoofdpersoon is Vjollca Morina, een knappe dame die door de ongelukkige acties van haar ex-partner door de Albanese geheime dienst wordt gerekruteerd om als verklikster en agent-provocateur aan de slag voor het regime. Haar taak is om mannen die vluchtplannen hebben te verraden aan de geheime dienst, al dan niet met de inzet van haar fysieke kwaliteiten. Ook zij wordt in het zonnige Saranda gestationeerd.
Florian en Vjollca lopen elkaar tegen het lijf en tussen de twee ontstaat een kortstondige doch heftige affaire. Ze probeert haar 'werk' te doen, maar ze wordt hopeloos op hem verliefd. Als Florian ook betrokken raakt bij een bizarr complot waarbij een beroep wordt gedaan op zijn acteurskwaliteiten en hij plotseling verdwijnt, begint Vjollca zich steeds meer te vereenzelvigen met Andromache, de weduwe van de legendarische Trojaanse held Hector. Het boek ontaardt in een uiterst bizarre ontknoping waarin de ware reden achter de verdwijning van Florian wordt onthuld en dit de verantwoordelijk minister uiteindelijk de kop kost...
Dit boek bevat alle klassieke Kadare elementen, namelijk heimelijk commentaar op de meer bizarre elementen van het Hoxha-regime, knap uitgewerkte personages met genoeg verwijzingen naar de Griekse mythologie. Zijn schrijfstijl is ingetogen en toegankelijk, maar er gaat een schat aan ideeën en intellectuele rijkdom schuil achter deze ogenschijnlijke toegankelijkheid. Iets met stille Ionische wateren...
'Drie rouwzangen voor Kosovo' van Ismail Kadare
Het is een novelle waarin de slag op het Merelveld in 1389 centraal staat. In deze slag werd een gelegenheidsverbond van Servische, Albanese, Bosnische en Hongaarse vorsten verpletterend verslagen door de Ottomaanse vorst Moerad I. Deze slag is het begin van eeuwenlange overheersing van de Balkan door het Ottomaanse rijk en wordt ook vaak als ideologisch beginpunt gebruikt door nationalisten van het ergere soort om hun 'zaak' historisch te staven.
Het verhaal rond de slag en de gevolgen daarvan worden vanuit drie verschillende gezichtspunten verteld, namelijk vanuit de Ottomaanse kant, de Servisch/Albanese kant en vanuit het perspectief van de rest van 'Europa'. Ofschoon Kadare een begenadigd en erudiet verteller is, mist 'Drie rouwzangen voor Kosovo' een beetje de gelaagdheid en de diepgang van zijn meer klassieke werken. Toch zet het boek de lezer aan tot nadere reflectie over de gevolgen van extreem nationalisme en het verdraaien van historische feiten tot rechtvaardiging van 'de goede zaak'...
'De brug met drie bogen" van Ismail Kadere.
Net als mijn vorige bijdrage speelt het boek zich af in de periode waarin het Ottomaanse rijk zijn ogen richting Europa en met name de Balkan richt. Centraal staat de bouw van een brug dat met veel incidenten gepaard gaat. Is sprake van sabotage of spelen toch de watergeesten een sinistere rol? Een monnik probeert uit te vinden wat de waarheid is...
Het zoeken naar de (objectieve) waarheid en het onderscheid maken tussen roddels en feiten is het centrale thema in dit boek. Kadare weet de gewetenswroeging en twijfels van de monnik op beklemmende en tegelijk zeer menselijke manier neer te zetten op zijn bekende erudiete wijze. Aanrader!